Trung tâm phân tích APSC

Cổ tức là một phần lợi nhuận sau thuế mà công ty cổ phần chia cho các cổ đông. Cổ tức có thể được trả bằng tiền hoặc bằng cổ phiếu.

1. Hình thức trả cổ tức

Cổ tức tiền mặt: Trả cổ tức bằng tiền là việc doanh nghiệp trả cổ tức bằng tiền mặt trực tiếp vào tài khoản chứng khoán cho cổ đông.

Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, khi 1 doanh nghiệp công bố tỷ lệ trả cổ tức bằng tiền, thì tức là dựa trên mệnh giá cổ phiếu (tương ứng 10.000 đồng/CP)

Ví dụ: Ngày 01/01/2021, Công ty XXX chi trả cổ tức bằng tiền với tỷ lệ 10%. Như vậy, 1 cổ phiếu XXX cổ đông sẽ nhận được: 10% x 10.000 = 1000 đồng

Trong ngày giao dịch không hưởng quyền (GDKHQ), giá cổ phiếu bị điều chỉnh giảm tương ứng với tỷ lệ cổ tức được trả. Theo logic thông thường, khi nghe thấy được chia thưởng đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ có thêm một cái gì đó, tài sản chúng ta sẽ được tăng lên. Tuy nhiên, trong đầu tư chứng khoán, khi doanh nghiệp thông báo chia thưởng cổ tức bằng tiền hoặc cổ phiếu thì về bản chất, tài sản của chúng ta vẫn sẽ giữ nguyên, không hơn không kém. Đó chính là lý do vì sao giá tham chiếu của cổ phiếu tại Ngày GDKHQ lại phải điều chỉnh giảm xuống.

Nguyên lý giải thích cho việc cổ phiếu bị điều chỉnh giá vào ngày GDKHQ là: Tổng tài của mọi nhà đầu tư trước chia và sau chia đều phải bằng nhau hay Tổng giá trị vốn hóa thị trường của công ty trước chia và sau chia là không đổi.

Cổ tức cổ phiếu: Là việc doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông. Việc phát hành thêm cổ phiếu (để chi trả cổ tức) không làm thay đổi vốn chủ sở hữu cũng như tỷ lệ nắm giữ của cổ đông.

Ví dụ: Công ty XXX dự kiến phát hành hơn 150 triệu cổ phiếu để trả cổ tức theo tỷ lệ 30% (100:30), tương đương cổ đông sở hữu 100 cổ phiếu sẽ nhận thêm 30 cổ phiếu mới.

2. Cổ nào không “tức”

Theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế, có hiệu lực thi hành từ ngày 5/12/2020, nhà đầu tư bán chứng khoán được chia thưởng, được trả cổ tức sẽ bị khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân.

• Cổ tức bằng tiền mặt sẽ bị khấu trừ luôn tại nguồn (tức doanh nghiệp chi trả). Như vậy tỷ lệ tiền mặt từ cổ tức mà Cổ đông nhận được sẽ giảm đi 5% trên tổng số vốn được nhận.
• Cổ đông nhận cổ tức bằng cổ phiếu, khi phát sinh giao dịch lượng cổ phiếu ưu đãi sẽ mất thêm 5% phí thu nhập cá nhân từ giá trị giao dịch.